Wielotorbielowatość jajników – źródło problemu, symptomy oraz metody terapii

Zespół policystycznych jajników, inaczej określany jako wielotorbielowatość jajników albo zespół Steina-Leventhala, to schorzenie charakteryzujące się obecnością patologicznych zmian w obrębie jajników. Jest to jedna z najpowszechniejszych przyczyn niepłodności u kobiet, a także stanowi jedno z najczęściej spotykanych zaburzeń hormonalnych u płci pięknej. Do typowych objawów tej choroby zalicza się niewystarczająca funkcja tarczycy oraz insulinooporność. Jednak skąd bierze się ten problem i jakie metody leczenia są dostępne?

Jajniki są organem odpowiedzialnym za tworzenie komórek jajowych oraz wydzielanie żeńskich hormonów płciowych, które obejmują estrogeny, progesteron, relaksynę oraz androgeny. Mimo iż androgeny są powszechnie kojarzone z męskim organizmem, w ciele kobiety występują one w niewielkich ilościach. Niestety, nadmierna ekspozycja na działanie androgenów prowadzi do rozwoju zespołu policystycznych jajników, co skutkuje nieprawidłowym funkcjonowaniem jajników i zaburzeniami owulacji.

Choroba ta jest związana przede wszystkim z występowaniem cykli bezowulacyjnych. Są to okresy, w których nie dochodzi do uwolnienia komórki jajowej zdolnej do zapłodnienia. Wywołane przez androgeny zmiany hormonalne powodują, że mimo rozrostu komórki jajowej, nie jest ona uwalniana. W wyniku tego procesu, pęcherzyk Graafa – miejsce, w którym znajduje się komórka jajowa – obumiera i zostaje zastąpiony przez małą torbiel. Każdy kolejny cykl prowadzi do powstania nowej torbieli, co jest widoczne podczas badania ultrasonograficznego jajników.

Co więcej, poziom hormonu folikulotropowego, który reguluje rozwój pęcherzyka Graafa i jest produowany przez przysadkę mózgową, jest zazwyczaj obniżony w przypadku zespołu policystycznych jajników. Jest to skutek zwiększonej produkcji innego hormonu przysadkowego – hormonu luteinizującego, który przyczynia się do nasilenia wydzielania androgenów.

Niestety, pełne przyczyny powstania wielotorbielowatości jajników nadal nie są do końca znane. Jednak najczęściej wskazywane są zaburzenia przysadkowo-podwzgórzowe, które polegają na nieprawidłowym wydzielaniu hormonów przez przysadkę mózgową i podwzgórze, a co za tym idzie, niewłaściwej regulacji produkcji hormonów przez jajniki.