Profilaktyka i diagnostyka raka piersi – kiedy zacząć, jak przeprowadzić i jakie są typy badań?

Nowotwory stają się coraz powszechniejszą dolegliwością wśród młodzieży, a rak piersi jest jednym z najczęściej występujących typów nowotworów u kobiet. Mimo że istnieją skuteczne metody leczenia, późna diagnoza często stanowi przeszkodę w ich zastosowaniu, co z kolei może uniemożliwić całkowite wyeliminowanie choroby. Regularne badania profilaktyczne piersi mogą pomóc w tym aspekcie, umożliwiając wczesne wykrycie raka piersi. Dodatkowo ważne jest, aby nie zapominać o innych elementach profilaktyki, takich jak regularne wizyty u ginekologa, ograniczanie stosowania hormonalnej terapii zastępczej czy unikanie nadużywania alkoholu i papierosów. Jakie są najlepsze praktyki dotyczące poszczególnych badań profilaktycznych piersi? Czy samoocena jest wystarczająca czy powinniśmy poddać się dodatkowym badaniom diagnostycznym? Co powinno nas zaniepokoić?

Zapobieganie rakowi piersi wiąże się z przeprowadzaniem wszystkich badań przesiewowych, które umożliwiają wykrycie nowotworu, zanim pojawią się jakiekolwiek oznaki choroby. Tylko wtedy, gdy rak piersi jest wykryty na bardzo wczesnym etapie, najchętniej jeszcze przed rozpoczęciem inwazji, może być skutecznie leczony.

Podstawowym narzędziem profilaktyki raka piersi jest samoocena, którą każda kobieta powinna przeprowadzać co najmniej raz na miesiąc. Dodatkowo, inne działania profilaktyczne to:

• badanie palpacyjne przeprowadzane przez ginekologa – powinno być przeprowadzane co najmniej raz do roku, zaczynając już od 20. roku życia;
• badanie mammograficzne – powinno być wykonane raz do roku lub raz na dwa lata, począwszy od 40. roku życia;
• USG piersi.

Kobiety uważane za znajdujące się w grupie wysokiego ryzyka powinny poddawać się badaniom profilaktycznym częściej, zgodnie z wytycznymi lekarza.

Czynniki zwiększające ryzyko wystąpienia raka piersi obejmują m.in.:

• bycie kobietą w wieku między 50. a 69. rokiem życia;
• rozpoczęcie miesiączkowania przed 12. rokiem życia;
• wejście w okres menopauzy po 55. roku życia;
• pierwsza ciąża po 35. roku życia lub brak dzieci;
• dziedziczne mutacje genetyczne w genach BRCA1, BRCA2 i CHEK2;
• zaburzenia hormonalne związane z poziomem estrogenów;
• inne nowotworowe zmiany lub choroby piersi.

Czego powinniśmy szukać w wyglądzie naszych piersi, co powinno nas skłonić do wykonania badań obrazowych?

• duże, nagle pojawiające się asymetrie piersi;
• zmiana kształtu lub konturu brodawki;
• zaczerwienienie lub łuszczenie skóry;
• wciągnięcie brodawki;
• „skórka pomarańczy”;
• owrzodzenia;
• nadmierne napięcie skóry;
• silnie widoczne naczynia krwionośne pod skórą piersi;
• wyciek z brodawki sutkowej.