Europejski bóbr – szczegółowy portret największego gryzonia naszego kontynentu

Często zapominamy, jak wiele możemy nauczyć się od natury. Dotyczy to również kwestii związanych z zarządzaniem wodą, w którym często korzystamy z takich rozwiązań jak regulacja rzek czy tworzenie zbiorników retencyjnych z betonu. Niestety, nasze próby są często niewystarczające i niszczone przez siły natury. Tymczasem odpowiedź na te problemy moglibyśmy znaleźć patrząc na zachowanie bobrów i ich naturalne metody retencji wodnej.

Bobry to największe gryzonie europejskie, które charakteryzują się ciałem o długości do 1 metra i brązowym futrem o różnorodnych odcieniach. Zazwyczaj ważą między 18 a 25 kg, ale można spotkać osobniki przekraczające nawet 30 kg. Wygląd tych zwierząt jest niezwykle charakterystyczny dzięki spłaszczonemu, szerokiemu ogonowi o długości do 30 cm i szerokości około 20 cm, pokrytemu łuskami. Ogon ten pełni ważną rolę podczas budowy tamy, służy bowiem do przyklepywania resztek błota i gałęzi.

Drugim charakterystycznym elementem wyglądu bobrów są ich długie, żółtopomarańczowe siekacze, które rosną przez całe życie tych zwierząt. Dzięki temu, że gryzonie te regularnie ogryzają gałęzie drzew, zęby te nie rosną zbyt długie. Warto jednak wiedzieć, że widzimy tylko jedną trzecią długości zęba, reszta to korzeń, który jest głęboko zakotwiczony zarówno w łukach żuchwy, jak i szczęki.

Bóbr to również zwierzę o ciekawym cyklu życiowym. Okres godowy rozpoczyna się zimą, najczęściej w połowie lutego, ale może być wcześniejszy, w zależności od warunków atmosferycznych. Ciąża u samicy trwa około 100-110 dni, a w jednym miocie rodzi od 2 do 5 młodych. Młode bobry są zdolne do widzenia i pływania już w pierwszych dniach życia. O ich opiekę dbają oba rodzice oraz starsze rodzeństwo.

Interesujące jest też społeczne życie tych gryzoni. Bobry są bardzo rodzinne – wspólnie budują tamy i nory, a także stale trzymają się razem. W zależności od terenu, mogą zamieszkiwać nory kopane w wałach na obszarach nizinnych oraz wzdłuż rzek, lub pokaźne mieszkania, zwane żeremiami, w regionie Tysiąca Jezior oraz na terenach większych zbiorników wodnych i rozlewisk. Choć bobry dożywają średnio 30 lat, ich szczyt płodności przypada na okres między 5 a 10 rokiem życia. Są zwierzętami nocnymi, ale można je spotkać także za dnia. Najlepszym czasem na obserwację tych zwierząt są wczesne poranki i wieczory. Bobry komunikują się poprzez specyficzny zapach wydzielany przez castoreum, co pozwala im przekazywać informacje o składzie rodziny, płci i pozycji społecznej.