Nagromadzenie kamieni w pęcherzyku żółciowym – Przyczyny, Symptomy, Metody Leczenia i Usuwania
Pojawienie się kamieni w pęcherzyku żółciowym, znane jako kamica żółciowa, może prowadzić do niezwykle silnych bólów (tzw. kolką żółciową) w prawym okolicy podżebrowej u niektórych pacjentów. Te bolesne epizody mają skłonność do nawracania z czasem, co może doprowadzić do powstawania poważnych powikłań. Do walki z kamica żółciową stosuje się procedurę usuwania pęcherzyka żółciowego lub farmakologiczną interwencję w przypadku, gdy operacja jest przeciwwskazana.
Kamienie żółciowe pojawiają się jako wynik krystalizacji nierozpuszczalnych elementów żółci, takich jak cholesterol, sole kwasów żółciowych, białka, bilirubina czy inne pigmenty żółciowe. Kamienie te klasyfikowane są na podstawie składu na cholesterolowe, barwnikowe (powiązane z bilirubiną) oraz mieszane. Kamienie cholesterolowe mogą wynikać z nadprodukcji i wydzielania cholesterolu przez wątrobę lub spadku aktywności enzymu rozkładającego ten związek. Zmniejszone stężenie kwasów żółciowych oraz zastój żółci również sprzyjają formowaniu się tych kamieni. Inne czynniki ryzyka to: predyspozycje genetyczne, płeć żeńska, starszy wiek, stosowanie estrogenu, cukrzyca, hipertriglicerydemia, otyłość, wahania masy ciała oraz leczenie fibratami.
W przypadku kamieni barwnikowych, ich powstawanie jest związane z nadmiarem bilirubiny wydzielanej do żółci. Takie sytuacje mogą powstać na skutek różnych chorób, jednak typowymi stanami prowadzącymi do tworzenia się tych kamieni są: niedokrwistość hemolityczna, choroba Leśniowskiego-Crohna i marskość wątroby. W krajach europejskich większość (ponad 75%) kamieni stanowią kamienie cholesterolowe.
Kamica żółciowa jest schorzeniem spowodowanym przez nagromadzenie złogów w pęcherzyku żółciowym. Powstający przez to wzrost ciśnienia w organie prowadzi do wystąpienia kolkı żółciowej- silnego bólu brzucha lokalizowanego w centrum lub prawym łuku żebrowym, który może promieniować w stronę prawej łopatki. Kolka najczęściej pojawia się po spożyciu tłustego jedzenia i może być często towarzyszona przez nudności i wymioty. Ból zazwyczaj zanika po kilku godzinach. Dodatkowo niektórzy pacjenci doświadczają zgagi, dyskomfortu w nadbrzuszu czy wzdęć. Z pewnością warto jednak podkreślić, że obecność kamieni żółciowych nie zawsze jest związana z występowaniem objawów- u ponad połowy pacjentów kamienie te są bezobjawowe.
W celu dokonania rozpoznania stosuje się ultrasonografię pęcherzyka żółciowego, która umożliwia ocenę zmian w wielkości i kształcie organu oraz identyfikację kamieni żółciowych o średnicy powyżej 3 mm. Badanie to pozwala również na ocenę dróg żółciowych. Radiologiczne badanie jamy brzusznej może być pomocne w identyfikacji złogów żółciowych. Niektórzy pacjenci z kolką żółciową mogą wykazywać nieprawidłowości w wynikach badań laboratoryjnych, takich jak podwyższone stężenie enzymów wątrobowych, fosfatazy zasadowej, amylazy lub lipazy we krwi oraz zwiększone stężenie bilirubiny.
Leczenie kamicy żółciowej składa się z leczenia farmakologicznego i zabiegów operacyjnych. W celu złagodzenia bólu podczas ataku kolkowego zaleca się przyjmowanie niesterydowych leków przeciwzapalnych lub paracetamolu, a w przypadku silnego bólu – opioidów. W terapii przewlekłej, u pacjentów nie kwalifikujących się do operacji, stosowany jest kwas ursodeoksycholowy rozpuszczający kamienie cholesterolowe. Szczególnie groźna kamica objawowa i jej powikłania są wskazaniem do operacji usunięcia pęcherzyka żółciowego (cholecystektomii), która może być wykonana laparoskopowo lub klasycznie.
